Doen bij Depressie in gehandicaptenzorg

Doen bij Depressie (DbD) is een zorgprogramma dat zorgverleners ondersteunt in het opsporen, behandelen en monitoren van depressie bij ouderen. In dit project werken we samen met gebruikers in de praktijk om dit programma verder door te ontwikkelen voor de verstandelijk gehandicapten (VG)-zorg.

Act In case of Depression (AID) is a care program aimed at identifying, treating, and monitoring depression in nursing homes. Depression is also common in people with intellectual disabilities (ID), but caregivers often struggle to recognize symptoms, provide suitable treatment, and organizing care. This hinders treatment and decreases the quality of life for people with ID. To address this, AID is being further developed for ID-care.

The goal of this project is to evaluate how AID can be used in ID care, make necessary adjustments, and implement these changes within the complex ID-care context. The project collaborates with caregivers, people with ID, and experts to create an effective and suitable care program. Our main goal is divided into four sub-goals:

  • Gaining insight into the context of depression care for people with ID through desk research and a Group Model Building study.
  • Adapting AID into a concept care program for ID-care through co-creation sessions.
  • Implementing the concept care program and conducting a small-scale feasibility study.
  • Developing a toolkit that is accessible to ID-care professionals.

Inleiding

Doen bij depressie (DbD) is een stapsgewijs zorgprogramma dat zich richt op het opsporen van depressiesymptomen, het indien nodig behandelen en het monitoren van deze behandeling bij ouderen. Depressie is echter ook een groot probleem in de verstandelijk gehandicapten (VG)-zorg. Zorgverleners in de VG-zorg geven aan dat zij kennis(producten) missen en moeite hebben met het herkennen van depressieve klachten, het bieden van de passende behandeling en het goed organiseren van zorg. Deze problemen belemmeren de behandeling van depressiesymptomen en verminderen de kwaliteit van leven voor cliënten in de VG-zorg. Om deze problemen aan te pakken, gaan we DbD verder doorontwikkelen voor de VG-zorg.

Doelstelling en methode

Tijdens dit project gaan we onderzoeken in hoeverre de producten en processen van DbD al bruikbaar zijn in de VG-zorg, welke aanpassingen nodig zijn en hoe deze het beste kunnen worden doorgevoerd in de complexe context van de VG-sector. Hiervoor werken we zoveel mogelijk samen met zorgverleners en mensen met een verstandelijke beperking (VB), om een effectief en passend zorgprogramma te ontwikkelen en implementeren. Het project is een samenwerking tussen de Academische Werkplaatsen UKON (Ouderenzorg), Sterker op eigen benen, de VG-zorgorganisatie ’s Heeren Loo, potentiële eindgebruikers van DbD binnen de VG-zorg en ervaren eindgebruikers uit de ouderenzorg. Zo wordt hun perspectief in het gehele project meegenomen en zorgen we ervoor dat DbD toepasbaar en uitvoerbaar is in de VG-zorg.


Om tot een passend zorgprogramma voor de VG-sector te komen zijn er 4 subdoelstellingen met ieder een eigen werkpakket opgesteld:

  1. Inzicht krijgen in de context waarin depressiezorg wordt geleverd binnen de langdurige VG-zorg. Eerst gaan we door middel van literatuuronderzoek bestaande instrumenten en interventies passend binnen DbD en bruikbaar in VG-zorg in kaart brengen. Vervolgens zal met een Group Model Building studie de context en complexiteit van depressiezorg met VG-stakeholders verder worden vastgelegd.
  2. Doorontwikkelen van de 3 fases van DbD tot een concept zorgprogramma Doen bij Depressie – Verstandelijk Gehandicaptenzorg (DbD-VG) passend in die context. Hiervoor zal vanuit herhalende co-creatiesessies het programma zowel inhoudelijk als procesmatig worden aangepast.
  3. Een haalbaarheidsonderzoek van DbD-VG. Het conceptprogramma zal op kleine schaal binnen VG-zorg woongroepen worden geïmplementeerd, waarna de haalbaarheid van het programma zal worden geëvalueerd.
  4. Ontwikkelen van een toolkit voor DbD-VG met gegenereerde kennisproducten en een implementatiewijzer. Gedurende het project verzamelen we kennis en implementatie producten die we door middel van een toolkit op een laagdrempelige manier toegankelijk maken voor de VG-zorg.  


Het beoogde resultaat van dit project is: 

  1. Kennis over belangrijke onderdelen en hun onderlinge interactie in organisatie van depressiezorg in de langdurige VG-zorg;
  2. Een multidisciplinair zorgprogramma (DbD-VG), inclusief een implementatiewijzer, te implementeren in de VG-zorg om zorgverleners te helpen in het bieden van gestructureerd passende depressiezorg aan hun cliënten.   

Het onderzoek is gestart in januari 2025 en loopt tot december 2028. Het onderzoek wordt gefinancierd door ZonMw, subsidieronde: Anders werken anders organiseren in de langdurige zorg voor kwetsbare personen. 

Andere promotor van het onderzoek is prof. dr. Debby Gerritsen, hoogleraar welbevinden ind e langdurige zorg, verbonden aan het Radboud Alzheimer Centrum en voorzitter van het Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen (UKON). 

Andere co-promotor van het onderzoek is dr. Roeslan Leontjevas, Universitair docent Psychologie aan de Open Universiteit. 

Samenwerking

Binnen dit project wordt er samengewerkt met Het universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen (UKON), de Open Universiteit en ’s Heeren Loo.

Daarnaast wordt er samengewerkt met professionals in de projectgroep: arts VG, GZ-psycholoog, persoonlijk begeleider VG-zorg, familie en wettelijk vertegenwoordiger cliënt met VB, cliënt ervaringsdeskundige