De medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Mensen met een verstandelijke beperking hebben speciale behoeften in hun medische zorg. Zo kunnen ze bijvoorbeeld extra ondersteuning in communicatie nodig hebben. Het is niet vanzelfsprekend dat de medische zorg aan deze behoeften kan voldoen. Het project van Marian Breuer onderzocht zowel nationaal als internationaal hoe de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is georganiseerd. Verder werd onderzocht wat er nodig is om deze zorg beter aan te laten sluiten op de behoeften van mensen met een verstandelijke beperking.

People with intellectual and developmental disabilities constitute a patient group with special medical care needs. For example, they may need additional communication support. It is not self-evident that medical care services can meet the specific needs of this patient group. Marian Breuer’s project investigates both nationally and internationally how medical care for people with intellectual and developmental disabilities is organized. Furthermore, she investigates what is needed to better align this care with the needs of people with intellectual and developmental disabilities.

People with intellectual and developmental disabilities (IDD) face health disadvantages and a lower life expectancy. Adequate and easily accessible primary care plays a key role in improving the health of this vulnerable group. According to the WHO, primary care concerns “the first level of contact of individuals […] with the national health system bringing healthcare as close as possible to where people live and work” (1). This article describes the current organization of the primary medical care for people with IDD, the role of the general practitioner (GP), and the role of the specialized ID physician

Inleiding

Internationale verschillen
Internationaal zijn er verschillende manieren om de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking te organiseren. Doordat er geen overzicht is van deze verschillende manieren, is het lastig om onderzoek, beleid en praktijk in andere landen goed te begrijpen en te vertalen naar een andere setting. Door kennis en ervaring internationaal te delen, kunnen we van elkaar leren. 
 
Uniek specialisme in Nederland
Nederland is uniek in het hebben van een arts VG (Arts Verstandelijk Gehandicapten), een arts die gespecialiseerd is in de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Er bestaat zowel nationaal als internationaal dan ook veel interesse in de rol van de arts VG bij de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. In dit project onderzoeken we deze rol en kijken we welke zorgvragen het beste door de arts VG opgepakt kunnen worden en welke zorgvragen beter bij de huisarts of medisch specialist passen. Zo komen we tot optimale medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

Doelstelling

Het project van Marian Breuer onderzocht zowel nationaal als internationaal hoe de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is georganiseerd. Verder werd onderzocht wat er nodig is om deze zorg beter aan te laten sluiten op de behoeften van mensen met een verstandelijke beperking.

Methode

  1. Een ontrafeling van de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
    We vroegen onderzoekers en mensen uit de praktijk uit 17 verschillende landen hoe zij de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking zouden omschrijven. De verzamelde omschrijvingen werden vervolgens door de deelnemers gesorteerd in 13 thema’s. De thema’s laten zien welke aspecten belangrijk zijn wanneer we het hebben over medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Ze maken het gemakkelijker om een breed en vaag begrip als medische zorg (internationaal) te bespreken. Het overzicht van de 13 thema’s kan daarnaast als startpunt gebruikt worden om meer inzicht te krijgen in de losse bouwstenen van medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

  2. Meer inzicht in de medische zorgvragen van mensen met een verstandelijke beperking
    We gebruikten 128 patiëntendossiers van de AVG (Arts Verstandelijk Gehandicapten) praktijk in Nijmegen (na toestemming van de patiënten) om de zorgvragen van mensen met een verstandelijke beperking te onderzoeken. We onderzochten de reden voor een eerste bezoek aan de AVG-praktijk, de problemen die naar voren komen in de anamnese tijdens het eerste consult en de professionals die worden betrokken door de arts VG na het eerste consult. Dit onderzoek bevestigde de complexiteit van de medische problematiek van patiënten met een verstandelijke beperking. Het liet zien dat de expertise van de arts VG de identificatie van deze complexe problematiek kan faciliteren en van toegevoegde waarde is bij het inzetten van multidisciplinaire zorg.  Er zijn twee factsheets verschenen met de eerste bevindingen vanuit de AVG-praktijk. 

  3. De internationale organisatie van de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
    Samen met internationale experts op het gebied van de organisatie van de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking maakten we een overzicht van deze organisatie in verschillende landen. Het overzicht is gepubliceerd in een special issue van het Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities (JPPID) en geplaatst op het online platform HealthIDea. Het doel van dit platform is om het internationaal uitwisselen van kennis en ervaring op het gebied van de gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking te vergemakkelijken en versnellen. Voor meer informatie kijk op www.healthidea.nl. Voor een uitleg van de organisatie van de medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in Nederland, lees het artikel hieronder.

Verloop/planning

Het onderzoek (oktober 2019 - december 2023) is afgerond. Op 23 januari 2025 vindt de verdediging plaats door Marian Breuer, promovendus.

Publicaties

Publicaties

De organisatie van generalistische medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in Nederland

Lees meer >