Gezondheidsmonitor voor mensen met een LVB: "1 op de 3 Nederlanders heeft gezondheidsvaardigheden"

Daarnaast zijn er nog andere redenen waarom mensen niet mee kunnen doen met reguliere vragenlijsten bij steekproeven. “1 op de 3 Nederlanders heeft beperkte gezondheidsvaardigheden. Dit betekent dat je informatie over gezondheid niet goed kunt begrijpen en dus ook niet kunt toepassen in je eigen leven. Bijvoorbeeld op het gebied van voeding of bewegen. Bovendien zijn de vragenlijsten vaak digitaal en dat is voor een grote groep (18 procent) ook een grote drempel. Zij kunnen niet goed omgaan met een computer of andere digitale hulpmiddelen.”

Ook de inhoud van vragenlijsten kan inclusiever. “Als er om opleidingsniveau wordt gevraagd, dan is speciaal onderwijs vaak geen keuzemogelijkheid. Hetzelfde geldt voor groepswonen. Ook mensen in een rolstoel voelen zich vaak niet aangesproken door de inhoud van de vragen”, zegt Meike.

Meike onderzoekt hoe deze punten aangepast kunnen worden, zodat iedereen mee kan doen aan de steekproeven. Dat doet ze samen met onder andere co-onderzoeker Jane van Geenen. Jane heeft zelf een licht verstandelijke beperking. “Die samenwerking is heel fijn”, zegt Meike. “Jane zei meteen: ‘Ik wil wel meewerken aan een onderzoek, maar alleen als het niet in de la komt te liggen’. Dat is natuurlijk een fantastische motivatie om te zorgen dat de MonitorPLUS straks ook echt gebruikt wordt.”

De gezondheidsmonitor zorgt er enerzijds voor dat onderzoeken en steekproeven een realistischer beeld van de werkelijkheid geven. Mensen die nu niet mee kunnen doen aan de onderzoeken, kunnen dat door MonitorPLUS straks wel. Daarnaast kan het tijdig opsporen van gezondheidsrisico’s bij de doelgroep gezondheidsproblemen voorkomen door op tijd preventieve maatregelen te nemen. Meike: “We weten dat mensen met een licht verstandelijke beperking en laaggeletterden lagere gezondheidsvaardigheden hebben. Bijvoorbeeld dat ze brieven van het ziekenhuis niet kunnen lezen. Daarnaast heeft de doelgroep vaker te maken met mentale kwetsbaarheden en/of gedragsproblemen.”

Tijdens de coronapandemie heeft de academische werkplaats Sterker op eigen benen al onderzoek gedaan naar de vraag: 'Hoe is het gesteld met de gezondheid van mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) en laaggeletterden?.' Om dat te meten ontwikkelt onderzoeker Meike Theunissen van de academische werkplaats Sterker op eigen benen MonitorPLUS. Dit is een gezondheidsmonitor die aansluit bij het niveau van de doelgroep. “Er worden bij steekproeven vaak vragenlijsten gebruikt die niet aansluiten bij mensen met een licht verstandelijke beperking of mensen die niet goed kunnen lezen. Daardoor is deze kwetsbare groep vaak onvoldoende vertegenwoordigd in steekproeven.”

Uit de resultaten blijkt dat mensen met een licht verstandelijke beperking zich opvallend vaker niet blij voelden ten opzichte van het reguliere GGD-panel. Daarnaast maakten mensen met een licht verstandelijke beperking zich vaker zorgen, ervaarden ze meer stress, waren vaker eenzaam en sliepen slechter. “Dat onderzoek tijdens de coronapandemie geeft duidelijk aan dat er een verschil is tussen het GGD-panel en de groep mensen met een licht verstandelijke beperking”, licht Meike toe.

Eindredactie: Dichterbij